Piernik toruński od Pierre Hermé. I historii garść o piernika początku…

dsc_0641-001
 

Weź miodu praśnego ile chcesz, włóż do naczynia, wlej do niego gorzałki mocnej sporo i wody, smaż powoli szumując, aż będzie gęsty, wlej do niecki, przydaj imbieru białego, gwoździków, cynamonu, gałek, kubebów, kardamonu, hanyżu nietłuczonego, skórek cytrynowych drobno krajanych, cukru ileć się będzie zdało, wszystko z gruba przetłukłszy, wsyp do miodu gorącego, miarkując żeby niezbyt było, zmieszaj, a jak miód ostygnie, że jeno letni będzie, wsyp mąki żytniej ile potrzeba, umieszaj, niech tak stoi nakryto, aż dobrze wystygnie, potym wyłóż na stół, gnieć jak najmocniej, przydając mąki ile potrzeba, potym nakładź cykaty krajanej albo skórek cytrynowych w cukrze smażonych, znowu przegnieć i zaraz formuj pierniki, wielkie według upodobania porobiwszy, możesz znowu po wierzchu tu i owdzie wtykać cykatę krajaną, do wierzchu pozyngowawszy piwem kłaść do pieca i wyjąwszy je jak się przepieką, znowu je zyngować miodem z piwem smażonym i znowu po wsadzeniu do pieca.

Compendium medicum auctum, to jest krótkie zebranie i opisanie chorób…” Jasna Góra 1725 rok

Ten najstarszy zapisany przepis na piernik toruński pozwala się domyślać, że pieczono go dużo wcześniej. Podobno już w Średniowieczu.
W 1763 roku w Toruniu Jan Weese zostaje właścicielem warsztatu piernikarskiego i rozpoczyna budowę rodzinnej firmy produkującej Toruńskie Pierniki.
W 1824 roku Gustaw Weese, wnuk Jana, przekształca warsztat w nowoczesną, jak na tamte czasy, fabrykę, która zostaje nazwana jego imieniem. Wyroby Weesego docierają już wtedy do odległych zakątków świata, m.in. do Turcji, Japonii, Chin czy Honolulu…
Całą historię najsłynniejszej toruńskiej fabryki pierników można prześledzić na tej stronie – klik!
Jest fascynująca i niezwykle apetyczna!

 

dsc_0647-001
 

Nigdy nie pokusiłam się o upieczenie piernika według najstarszej receptury…
Ale bardzo smakuje mi toruński piernik od Pierre Hermé. Można upiec go już teraz i przechować w ściereczce do świąt!

Piernik toruński
przepis Pierre Hermé z książki Desery

250 g mąki pszennej – dałam typ 450
250 g mąki żytniej – dałam typ 720
250 g miodu – dałam gryczany
150 g masła
200 g cukru
5 jajek, oddzielnie żółtka i białka
100 g suszonych śliwek
20 g przyprawy do piernika – dodałam domową
5 g proszku do pieczenia
5 g sody oczyszczonej
masło do posmarowania formy

Do miski wsypać obydwie mąki, dodać proszek do pieczenia i sodę. Wymieszać i odstawić.
Miód włożyć do rondelka, dodać przyprawę do piernika i podgrzewać na umiarkowanym ogniu, aż miód się zrumieni.
Nagrzać piekarnik do temperatury 180 st. C. Dużą formę keksową posmarować masłem ( piekłam w dwóch okrągłych formach), wyłożyć pergaminem i ponownie posmarować masłem.
Masło włożyć do miski i utrzeć z cukrem. Ucierając, stopniowo dodawać po jednym żółtku, a następnie miód. Białka ubć na sztywną pianę. Śliwki drobno pokroić. Do masy miodowej dodać śliwki i dokładnie wymieszać. Następnie dodawać na przemian mąkę i pianę.. Delikatnie mieszać, aż składniki się połączą.
Ciasto wyłożyć do przygotowanej formy i wstawić do nagrzanego piekarnika. Piec przez godzinę. Przed wyjęciem z piekarnika sprawdzić czy piernik jest upieczony. Patyczek włożony w środkową część ciasta po wyjęciu powinien być czysty i suchy.
Upieczony piernik wyjąć z piekarnika. Wyłożyć z formy na drucianą kratkę i pozostawić do ostygnięcia. Przechowywać zawinięty w ściereczkę. Przed pokrojeniem usunąć pergamin.

Po inne moje pierniki zapraszam tutaj – klik!

Piernik świętokrzyski z marcepanem. Tradycyjnie…

DSC_0423-002
 

Przepis na ten piernik liczy sobie ponad 100 lat. Pieczony na żytniej mące i miodzie spadziowym, był tradycyjnym wypiekiem na Kielecczyźnie w okolicach wsi Nowy Odrowążek. Zgodnie z tamtejszym obyczajem był przysmakiem przygotowywanym na święta Bożego Narodzenia, Wielkanoc, Zielone Świątki, Pańskie Przemienienie oraz wesela. Pieczony był w piecach chlebowych, a receptura oraz sposób jego wyrobu były i są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Tradycyjny nie ma warstwy marcepanu i nie jest niczym posypany ani polany. Ponieważ zrezygnowałam z dodatku cukru, dodałam warstwę marcepanową i polałam rumowym lukrem. Piernik świętokrzyski najlepiej smakuje, kiedy ,się odleży’, choć jest dobry od razu po upieczeniu. Jednak ‘leżakowany’ nabiera wyraźnej piernikowej nuty.
To domowa przyprawa korzenna wydobywa jego rustykalny charakter i smak.
Piernik idealnie wpisuje się w tradycyjne świętowanie Bożego Narodzenia.

 

DSC_0443-001
 

Piernik świętokrzyski
inspiracja przepisem z bloga Świat pachnie szarlotką

foremka o wymiarach 25 x 12 x 8 cm
4 szklanki mąki żytniej typ 720
150 g miękkiego masła
6 jaj ze wsi
1,5  szklanki miodu spadziowego
1 szklanka mleka
3 łyżeczki sody oczyszczonej
3 łyżki przyprawy do piernika
50 g wędzonych śliwek
50 g rodzynek sułtanek
50 g suszonej żurawiny
szczypta soli

200 g marcepanu do przełożenia

Mąkę przesiewamy – koniecznie! Mąka  żytnia zbija się w grudki i jest mało puszysta. Rodzynki i żurawinę zalewamy na kilka minut gorącą wodą i odsączamy je na sitku. Śliwki drobno kroimy. Białka oddzielamy od żółtek i ubijamy je na sztywno z solą. Żółtka ucieramy z masłem. Do mąki dodajemy sodę, masło z żółtkami, miód i mleko, i razem miksujemy. Następnie dokładamy odsączone rodzynki, żurawinę i śliwki i mieszamy. Na koniec delikatnie mieszamy ciasto z białkami i przekładamy je do foremki wyłożonej papierem do pieczenia. Pieczemy w temperaturze 180C przez ok. 60 minut. Upieczony piernik zawijamy w papier do pieczenia i lnianą ściereczkę i odstawiamy na  kilka dni, a nawet dwa tygodnie w chłodne, suche miejsce. Po tym czasie rozwałkowujemy marcepan na wymiar piernika. Piernik przekrawamy w połowie i przekładamy marcepanem. Zawijamy ponownie w papier do pieczenia, obciążamy np. drewnianą deską kuchenną i trzymamy tak przez dobę. Po tym czasie piernik polewamy lukrem. Kroimy na porcje i podajemy.

Przyprawa piernikowa
5-6 lasek cynamonu
1 gałka muszkatołowa
10 g suszonego imbiru
2 łyżeczki ziela angielskiego
2 łyżeczki goździków
2 łyżeczki ziaren kardamonu
1 gwiazdka anyżu
1/2 łyżeczki nasion kolendry
1/2 łyżeczki ziaren pieprzu czarnego

W moździerzu ucieramy ziarna angielskiego ziela, pieprzu i goździki. Przekładamy do słoika.
Następnie ucieramy ziarna kardamonu, kolendry i anyżu. Dodajemy do słoika. Gałkę muszkatołową i cynamon ścieramy na tarce i dosypujemy do pozostałych korzeni. Dodajemy suszony imbir, zakręcamy słoik i potrząsamy nim energicznie, aby wszystko dobrze się wymieszało. Przyprawa jest gotowa do użycia.

Lukier rumowy
1/2 szklanki cukru pudru
3 łyżki jasnego rumu

Rum dolewamy do cukru pudru i łyżką rozprowadzamy na jednolitą masę. Polewamy piernik.

Polecam też przepis na oryginalny piernik prowansalski – klik!

A tegoroczny piernik świętokrzyski z przyjemnością dodaję do 9. Festiwalu Pierniczków.

festiwalp