Gołąbki z ziemniakami, kaszą i grzybami. Kuchnia podkarpacka

 

Gołąbki z ziemniakami, kaszą gryczaną i suszonymi grzybami to regionalne danie z kuchni Podkarpackiej. Bardzo popularne w tamtym regionie ze względu na niegdysiejsze uprawy gryki. Gołąbki są pyszne, sycące i niezwykle bogate w smaki. Warto je przygotować właśnie teraz, jako urozmaicenie kolacji wigilijnej lub świątecznego obiadu. Znajdą uznanie szczególnie wśród osób nie jedzących mięsa.

 

 

1 główka kapusty gołąbkowej świeżej lub kiszonej
300 g ziemniaków
200 g kaszy gryczanej
2 średnie cebule
100 g suszonych grzybów
2 łyżki mąki
2 łyżki suszonego majeranku
sól i pieprz do smaku
olej rzepakowy do smażenia

sos
1 litr wywaru z grzybów
200 ml słodkiej śmietanki 30%
2 łyżki masła
sól
pieprz

Gołąbki przygotowane w robocie gotującym

Suszone grzyby opłucz na sicie, zalej 1 l wody i odstaw na godzinę. Kaszę gryczaną sparz wrzątkiem na sicie. Ziemniaki obierz i zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Dodaj do nich odcedzoną kaszę. Cebule pokrój w drobną kostkę. Suszone grzyby ugotuj – Do kielicha robota gotującego Kohersen wlej wodę i dodaj grzyby. Przykryj pokrywą i włącz przycisk przygotowania zupy – 60 minut/100st. C/prędkość 1. Wylej wodę do garnka.
Cebule i przestudzone grzyby przełóż do misy robota, zamontuj nóż i nastaw funkcję siekania – prędkość 5 / czas 20-30 sekund. Wymień nóż na mieszadło i zdejmij miarkę z pokrywy naczynia, wlej olej i smaż 5 minut /100 st. C. Ostudź i dodaj do masy ziemniaczanej z kaszą. Dodaj do masy mąkę, dopraw solą, pieprzem i majerankiem. Wszystko razem dobrze wymieszaj. Masa powinna być rzadka.

Świeżą kapustę sparz i oddziel liście. Z kiszonej tylko je odetnij. W liście zawijaj farsz ziemniaczany i ciasno układaj w naczyniu żaroodpornym.

Wywar z grzybów zmieszaj ze śmietanką, dopraw odrobiną soli i pieprzem. Zalej nim gołąbki, aby były niemal całkowicie zakryte. Nie przejmuj się ilością sosu. Część wchłoną gołąbki. Będą przez to soczyste i wilgotne. Wstaw formę do nagrzanego piekarnika i piecz pod przykryciem w temperaturze 180°C przez 30 – 40 minut. Po tym czasie obniż temperaturę do 165°C i piecz kolejne 40 minut.

Jeżeli gołąbki są upieczone, dopraw sos, dodaj masło i polej nim gołąbki.

Gołąbki przygotowane w wieloczynnościowym robocie kuchennym z funkcją gotowania KOHERSEN® pozwoliły mi na ograniczenie ilości naczyń. Większość czynności wykonałam w jednym kielichu robota. To spore ułatwienie i oszczędność w użyciu dodatkowych kuchennych pomocników.

 

 

Gołąbki przygotowane tradycyjnie
Suszone grzyby opłucz na sicie, zalej 1 l wody i odstaw na godzinę. Kaszę gryczaną sparz wrzątkiem na sicie. Ziemniaki obierz i zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Dodaj do nich odcedzoną kaszę. Cebule pokrój w drobną kostkę. Suszone grzyby ugotuj, a następnie pokrój. Pokrojone cebule smaż kilka minut na oleju i dodaj suszone grzyby. podsmażaj na małym ogniu 5 minut mieszając. Ostudź i dodaj do masy ziemniaczanej z kaszą. Dodaj do masy mąkę, dopraw solą, pieprzem i majerankiem. Wszystko razem dobrze wymieszaj. Masa powinna być rzadka.

Świeżą kapustę sparz i oddziel liście. Z kiszonej tylko je odetnij. W liście zawijaj farsz ziemniaczany i ciasno układaj w naczyniu żaroodpornym.

Wywar z grzybów zmieszaj ze śmietanką, dopraw odrobiną soli i pieprzem. Zalej nim gołąbki, aby były niemal całkowicie zakryte. Nie przejmuj się ilością sosu. Część wchłoną gołąbki. Będą przez to soczyste i wilgotne. Wstaw formę do piekarnika i piecz pod przykryciem w temperaturze 180°C przez 30 – 40 minut. Po tym czasie obniż temperaturę do 165°C i piecz kolejne 30 minut.

Jeżeli gołąbki są upieczone, dopraw sos, dodaj masło i polej nim gołąbki.

 

Pierogi z suszonymi/wędzonymi śliwkami. Wigilijny przysmak z Zagórza

 

Pierogi z suszonymi śliwkami to tradycyjna potrawa goszcząca zwłaszcza jesienią i zimą na zagórzańskich stołach. Tradycja ta, bardzo rozpowszechniła się na  terenie części Beskidu Wyspowego i północnej stronie Gorców jeszcze w okresie międzywojennym. Tamtejsze gospodarstwa przygotowywały się do zimy przetwarzając spore ilości owoców tj. gruszki, śliwki i jabłka, najczęściej susząc je, w celu zabezpieczenia owoców przed gniciem.

Suszone w specjalny sposób owoce – najpierw podsuszane, a potem podwędzane, zazwyczaj wykorzystywano do gotowania pierogów z suszonymi śliwkami, które były obowiązkowym daniem na wigilijnym stole podczas świąt Bożego Narodzenia w regionie zagórzańskim.

Dawniej do przygotowania ciasta na pierogi z suszonymi śliwkami wykorzystywano mąkę pszenną mieloną na żarnach całkowicie odsianą z otrębów, zimną wodę oraz odrobinę mleka. Dodatkowo można było dodać jedno jajko, lecz nie była to częsta praktyka wśród gospodyń. Wszystkie składniki wyrabiano na gładko tak, aby ciasto miało jednolitą konsystencję bez widocznych grud. Od lat 60. XX w. do ciasta na pierogi używano mąki pszennej mielonej typ 450 pozyskiwanej z młynów.

Przed lepieniem pierogów suszone śliwki , w tym regionie powszechnie zwane płonkami,  należy zalać wrzątkiem, namoczyć, a następnie gotować ok. 10-15 minut, aby były miękkie i mniej ciężkostrawne. W kolejnym kroku śliwki odsączano z wody, studzono i usuwano pestki. Tak przygotowane śliwki zawijano po jednej sztuce w krążek pierogowego ciasta. Ulepione pierogi wrzucano na wrzątek i gotowano do momentu ich wypłynięcia na wierzch. Gotowe danie wyjmowano na jeden talerz i okraszano roztopionym masłem oraz posypywano cukrem.

16 listopada 2021 roku pierogi z suszonymi śliwkami zostały wpisane  na Listę Produktów Tradycyjnych  w kategorii: Gotowe dania i potrawy: „pierogi z suszonymi śliwkami”.

źródło www.gov.pl

 

 

400 g mąki pszennej ( u mnie orkiszowa T 500)
3/4 szklanki wody
1 łyżka mleka

200 g śliwek suszonych/wędzonych
250 ml wody
laska kory cynamonu (opcjonalnie)

do podania; masło, cukier, kandyzowana skórka pomarańczy, bułka tarta z masłem

Suszone śliwki włóż do małego garnka, wlej wodę, tyle aby przykryła owoce, dodaj laskę cynamonu. Zostaw na 15 minut. Zagotuj, zmniejsz ogień i gotuj przez 10 minut.
Śliwki odcedź i pozostaw do przestudzenia. Jeżeli są pestki, wyjmij je.

Do miski przesiej mąkę, wlej mleko. Stopniowo dodawaj odpowiednią ilość wody, aby składniki się połączyły. Zagnieć gładkie, miękkie i elastyczne ciasto.
Ciasto podziel na kawałki, każdy z nich wałkuj na cienki placek. Za pomocą szklanki wykrój z ciasta kółka.
Na  środku każdego umieść śliwki, złóż na pół i dokładnie zlep brzegi. Układaj na ściereczce.
W garnku zagotuj wodę i partiami wkładaj pierogi. Gotuj na niewielkim ogniu, około 3 minuty od momentu wypłynięcia pierogów na powierzchnię wody.
Ugotowane wyjmuj za pomocą łyżki cedzakowej. Układaj na półmisku, polej masłem lub dopraw czym lubisz.

* wodę z gotowania śliwek możesz wykorzystać do gotowania kompotu z suszu lub wypić.